آل یاسین

بسم الله الرحمن الرحیم

مواسات با سیدالشهدا ( علیه السلام)


پیامبر اکرم (صل الله علیه واله و سلم) فرمودند:
محرم که می‌شود جوشش نام حسین (علیه السلام) در دل‌ها، هر دلسوخته‌ای را بی‌تاب می‌کند و چون تشنه‌ای به سوی زلال معرفت عاشورا می‌کشاند[1]. قیام امام حسین (ع) چنان تأثیری در استمرار حرکت شیعه داشته که در این‌باره گفته شده است: اسلام علوی است و تشیع، حسینی[2].

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: وقتی امام حسین (علیه السلام) به دنیا آمد، ملکی در آسمان‌ها و زمین فریاد زد: ای بندگان خدا لباس‌های حزن بپوشید و ناراحتی و ناله‌های خود را آشکار کنید[3].

اثر شعله‌های برافروخته شده روز عاشورای کربلا است که در کانون سینه‌های شیعیان مشتعل است. هرمصیبتی انتها و تمام شدنی دارد، اما این مصیبت بزرگ هیچ‌گاه انتها و تمامی ندارد. یک علتش این است که در هر مصیبتی تا صاحب مصیبت آرام نشود، اهل مجلس نیز آرام نمی‌گردند و از روایات معتبره بر می‌آید که حضرت فاطمه زهرا (س) از روز عاشورا تاکنون هروقت ملتفت می‌شود، چنان صیحه می‌زند و نعره می‌کشد که گویا دریاها به موج می‌آیند و عالم امکان یکسره متزلزل می‌شود. آن ناله‌های فاطمه (س) در واقع همه عالم را مصیبت‌خانه کرده است و هرگز قلوب شیعیان آرام نمی‌شود![4]

بی اختیار نعره هذا حسین از او سرزد چنان چه آتش از او در جهان فتاد[5]

امام صادق (علیه السلام) فرمود: روز حسین(علیه السلام- عاشورا) - از لحاظ مصیبت از تمام روزها عظیم‌تر است… (زیرا حسین (علیه السلام) تنها باقی مانده اصحاب پنج‌گانه کساء است) که رفتن او، مثل رفتن همه آن‌هاست[6].

به راستی که بقای اسلام، مرهون جهاد، ایثار و شهادت امام حسین (علیه السلام) در راه خداست و بدون جریان عاشورا و سید‌الشهدا (علیه السلام) قرن‌ها پیش، بنی امیه، اسلام را از بین برده بودند؛ پس همراه حیات دین به زنده نگه داشتن یاد و خاطره عاشوراء و سیدالشهداء وابسته می‌باشد.

عزاداری سیدالشهداء (علیه السلام) از مهم‌ترین عباداتی است که محبان و شیعیان آن حضرت به تبعیت از معصومین(علیه السلام) با آدابی خاص مشغول آن می‌شوند. ذکر مصیبت‌های امام حسین (علیه السلام) و برگزاری هرگونه عزاداری آن حضرت، از جمله “شعائر الهی” است که شیعیان و دوست‌داران اهل بیت پیامبر (صل الله علیه واله وسلم) بدان امر شده‌اند.

دستور امام حسین (علیه السلام) به شیعیان:

امام حسین (علیه السلام) به امام سجاد (علیه السلام) فرمود: ای پسرم، از طرف من به شیعیانم سلام برسان و به آنان بگو: پدرم غریبانه کشته شد! پس برای او ندبه و عزاداری کنید و به شهادت از دنیا رفت! پس برای او گریه کنید.[7]

همانا از صفات انسان کامل و از نشانه‌های مردانگی و جوانمردی، “مواسات” با مصیبت‌زده و مشارکت در دردهای دیگران است. دهه محرم ایامی است که رنج و درد و مصیبت سید‌الشهداء و اهل بیت او (علیه السلام) را به یاد می‌آورد، شیعه در این ده روز به خصوص روز عاشورا، با عزاداری و گریه و اشک ریختن و مجسم ساختن صحنه‌های درد و غم آن روز، با شبیه‌خوانی و کفن پوشیدن و …، در حقیقت آن‌چه که بر امام حسین (علیه السلام) و فرزندان و اصحاب او در آن روز گذشت را به یاد خود و جهانیان می‌آورد و یک نوع “مواسات” و برابری بین خود و آنان برقرار می‌سازد. بیش از هزار سال از شهادت امام حسین (علیه السلام) می‌گذرد، اما نور و شعائراو همچنان پابرجا هستند، و حرارتش همچنان در قلوب مومنین مشتعل است و هرگز سرد نخواهد شد، و ظالمین و مخالفین شعائر او نابود شدند و عزت برای امام حسین (علیه السلام) و اقامه‌کنندگان شعائرش باقی خواهد ماند.

شعائر امام حسین (علیه السلام) محکم‌ترین سبب بقاء اسلام بوده و می‌باشد، و به همان میزانی که احیاء آن باعث ابقاء دین و مذهب می‌گردد، به همان میزان نیز باعث هراس دشمنان شده و آنان را بیمناک می‌سازد. در واقع آنان بیش از هرکسی این مهم را حس می‌کنند که این بر سر زدن‌ها، بر سینه کوبیدن‌ها، این ضربه‌ها، این زنجیرها که زده می‌شود، اگر چه در ظاهر بر سر و سینه است، اما فی‌الواقع بر پایه ‌ها و شالوده‌های حکومت ایشان ضربه می‌زند. لذا ظالمین همواره دست به محاربه با شعائر حسینی (علیه السلام) زده‌اند، غافل از اینکه “والله متمُ نُورهِ و لو کرهَ المشرکون"ف و آن‌ها هستند که می‌رند، و امام حسین (علیه السلام) و شعائرش باقی می‌مانند.

راجع به مصادیق عزاداری باید اشاره کرد که: بسیاری از انواع عزاداری‌ها مثل گریه، جزع، سینه و لطمه‌زنی، گریبان چاک زدن و … در زمان ائمه (علیهم السلام) بوده و دستور مستقیم از ناحیه حضرات معصومین (علیهم السلام) نیز وارد شده است. همچنین سفارش‌ها و سخنانی که از اهل بیت (علیهم السلام) بر چگونگی اظهار نمودن حزن و سوگواری شیعیان در مصیبت سالار شهیدان نقل شده است، قید و نشانی در آن مشاهده نمی‌شود. و آنان نفرموده‌اند فقط به فلان شکل- مثلا فقط با گریه کردن- و یا فلان روش مخصوص، اظهار مصیبت کنید. هیچ منع و نهی در چگونگی اظهار کردن حزن و عزاداری سیدالشهداء (علیه السلام) وجود ندارد.

امام جعفر صادق (علیه السلام) فرمود:

نفس شخص اندوهگین به خاطر ظلمی که بر ما شده است تسبیح و ذکر است. و اندوده او به خاطر ما عبادت است. و پوشاندن اسرار ما جهاد در راه خدا است، سپس فرمود: لازم و زیبنده است که این حدیث با طلا نوشته شود[8].

همچنین آن امام همام فرمودند:

خداوند شیعیان ما را مشمول رحمت خویش سازد. به خدا قسم، شیعیان ما همان مومنین‌اند، آنان به خدا قسم! با حزن و حسرت طولانی خویش، شریک و هم‌درد مصیبت‌های ما هستند[9].

این مجموعه به بیان و دفاع از برخی شعائر حسینی (علیه السلام) و ضرورت تعظیم آن و “مواسات” محبان و شیعیان با ذوات معصومین (علیهم السلام) در عزاداری سیدالشهداء در قالب روایات متعدد، پرداخته است. در حقیقت آنچه آمده است نمونه‌هایی از سیره معصومین (علیه السلام) از بین روایات فراوان، می‌باشد که امید می‌رود سایر محققان و سروران ارجمند نسبت به تکمیل و رفع نواقص آن اهتمام عالی ورزند.

در گردآوری این کتاب از آثار محققان و اساتید بسیاری، استفاده شده است که از مولای کریم، صحت، عافیت و توفیق و پاداش اخروی برای همگان مسألت می‌گردد و از حضرت سید‌الشهداء (علیه السلام) عاجزانه تقاضا می‌شود به حق دردانه مظلومه‌اش رقیه (سلام الله علیها) ما را در شمار “مواسات” کنندگان با خود قرار دهد، بمنه و کرَمِه


[1] . جامع احادیث‌الشیعه: ج 12، ص.556؛ مستدرک‌الوسائل، ج 10، ص 318.

[2] . تاریخ شیعه، محمدحسین مظفر: نشر فرهنگ اسلامی، 1368، ص 69

[3] . مدینه‌المعاجز، ج 3، ص 438

[4] .کشف اسرارالشهاده، حاج ملا محمد اشرفی، نشر طوبای محبت، 144

[5] . محتشم کاشانی.

[6] . وسائل‌الشیعه: ج 10، ص 394-392؛ علل‌الشرایع، ص 86

[7] . معالی‌السبطین، ج 2، ص 20 و 21.

[8] . امالی شیخ مفید، مجلس 40، ح 3.

[9] . بحارالانوار: ج 43، ص 222.